Kalça kireçlenmesi diğer adıyla kalça artrozu (koksartroz) göreceli sık karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Diz kireçlenmesine göre daha geç yaşlarda ortaya çıkar ve kadın erkek oranı benzedir. Genetik yatkınlık, kalça ekleminin gelişimsel bozuklukları (kalça çıkıkları), bacak kısalıkları, suboptimal (ideal olmayan) kalça eklem yapısı hastalığın etyolojisinde rol oynar.
Eğer kalça kireçlenmesi erken yaşta başlamışsa doğuştan yapısal bir kalça sorunu yada ideal olmayan kalça eklem yapısı buna sebep olmuş olabilir. Doğuştan kalça çıkıklarının şikayetleri belirgin olduğundan genelde atlanmaz. Ama kalça displazileri (hafif yapısal anormallik), ideal olmayan kalça yapısı (kalça eklemini yapan kemiklerin uyumsuzluğu) şikayetler ortaya çıkana kadar genelde bulgu vermez. Kalça kireçlenmesinin ilk bulgusu genelde kasık ağrısıdır. Bu ağrı uzun yürüyüşler gibi aşırı aktiviteler sırasında yada sonrasında ortaya çıkar. Kasık ağrısı nedeniyle hastalar genelde bunun kalça ekleminden gelebileceğini düşünmezler. Bazen gece ağrıları da olabilir. Kireçlenme ilerledikçe ağrı şiddetlenir yürümede aksamaya sebep olur ve bacağın ön yüzünden dize doğru yayılmaya başlar. Tanı maalesef genelde bu aşamada konur.
Kireçlenme tanısı için genel olarak muayene ve basit bir röntgen yeterli olur. Erken vakalarda MR tanıda yardımcı olabilir. Kalça kireçlenmesnin tanısında geç kalmamak tedavinin en önemli adımıdır. Çünkü kalça ekleminde kireçlenme ilerlediğinde kalçanın mekanik yapısı nedeni ile tedavi çok güçtür.
Kalça kireçlenmesinin tedavisi çok yönlü yapılmalıdır. Öncelikle hastanın aktivitesi azaltılmalıdır. Uzun yürüyüş
gibi kalçaya yük bindiren aktivitelerden kaçınılmalıdır. Antiromatizmal ilaçlar kalça kireçlenmesinin seyrini değiştirmesede ağrıyı azaltarak hastanın konforunu artırırlar. Kalçaya enjeksiyon tedavileride sıkça kullanılmaktadır. Bunlar içinde kortizon enjeksiyonu ağrı şikayetinin daha ön planda olduğu yada kireçlenmenin ileri düzeyde olduğu vakalarda uygulanır. Halk arasında horoz ibiği olarak bilinen Na-hyalurinat enjeksiyonları daha hafif ve ağrının ön planda olmadığı vakalarda kullanılır. Hastanın kendi kanından hazırlanan trombosit süspansiyonunun hasta eklemine enjekte jekte edildiği PRP yöntemi de kalça kireçlenmesinde sıkça kullanılır. PRP kalça kireçlenmesinde daha seçilmiş bir hasta grubunda kullanılır. PRP için ideal hasta kalça kireçlenmesinin hafif veya orta düzeyde olduğu hastalardır. Ne kadar erken yapılırsa o kadar etkili olur. Enjeksiyon tedavilerinde önemli bir husus da enjeksiyonun mutlaka görüntülenme eşliğinde yapılmasıdır. Radyosyon içermemesi, fiyatının ekonomik oluşu ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle genel olarak ultrason görüntüleme tercih edilir. Kalçaya görüntüleme yardımı olmaksızın doğru bir enjeksiyon yapılması nerdeyse inkansızdır.
Hangi enjeksiyon yapılırsa yapılsın egzersiz ile desteklenmelidir. Kalça kireçlenmesinde sıklıkla yana salınarak ortaya çıkan topallama kireçlenmedeki ağrı nedeniyle kalça kaslarının kullanılmaması sonucu ortaya çıka kas zafiyetine bağlıdır. Basit bir ev programı ile bu engellenebilir. Daha ideali egzersizin kalça eklemini gevşeten fizik tedavi programı ile beraber fizyoterapi gözetiminde uygulanmasıdır. Burda önemli bir noktada kalça eklemi fizik tedavisinin doğru uygulanmasıdır. Kalça eklemi fizik tedavisi kasık bölgesinden yapılır. Fizik tedavi egzersiz ve mobilizasyon ile desteklenir ve kısıtlanmış olan eklem hareket açıklığı artırılmaya çalışılır.
Özetle kalça eklemi kireçlenmesinin tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Kasık ağrısı erken tanı için önemli bir ipucudur. Tanı koyulduktan sonra hafif ve ağrının şiddetli olmadığı vakalarda PRP enjeksiyonu, ağrılı vakalarda kortizon enjeksiyonu uygun bir seçenektir. Yine kıkırdka iğneleri de ağrının şiddetli olmadığı vakalarda kullanılabilir. Enjekisyon tedavisi sonrasında fizyoterapi ve egzersizler ile kalça eklem hareket açıklığı artırılır ve kasları kuvvetlendirilir. Bu tedavilerin etkili olmadığı yada ağır gecikmiş vakalarda kalça protezi tek seçenektir. Kalça protezi ameliyatı sonrasında mutlaka yinedestkleyici fizik tedavi rehabilitasyon uygulanmalıdır.
Kalça Eklemi Kireçlenmesi (koksartroz) Hakkında Bilinmesi Gereken Herşey
