Omuzda Tendon Sıkışması (Omuz Impingement sendromu)
Omuz ağrısı klinik pratikte sıkça karşılaşılan durumlardan biridir. Omzu ağrısının bir çok sebebi olabilir. Omuz ağrıları omuz eklem yapılarından kaynaklanabileceği gibi boyun omurgası probleminden (kireçlenme, fıtık) yada omzu çevresi kaslardan kaynaklanabilir. Bu yüzden omuz ağrısının ayırıcı tanısına dikkat edilmesi gerekir.
Bu gün bahsedeceğimiz omuzda tendon sıkışması tıptaki adıyla sıkışma sendromuna (impingement sendromu) bağlı ağrılar omuz ağrısının en sık nedenidir. Burada problem omuz ekleminin kendisindedir. Bu sendromda en önemli şikayet omuz ağrısıdır. Ağrı değişik paternlerde olabilirse de özellikle omuz eklemi ve kolda hissedilir. Diğer önemli bir şikayet ise omuz ekleminde hareket kısıtlanmasıdır. Bu hareket kısıtlaması omuzu içe çevirip kolu belden sırta atma hareketinde, önden ve yandan kaldırma hareketinde belirgindir. Genellikle hareketlerin son 20-30 derecesi kısıtlı ve ağrılıdır. Ağrı, günler haftalar hatta tedavi edilmezse aylarca sürebilir. Gece uyandıran ağrılar tipiktir.
Bu sendromun tanısı aslında klinik muayene ile konulabilir. Bununla beraber omuz ağrısı yapan benzer durumları ayırmak için genellikle MR incelemesi gerekir. MR’a giremeyen hastalarda röntgen ve ultrason yardımı ile de tanı konabilir. Bu sendromun tanısını koymak kolay olsa da tedavisi her zaman kolay olmayabilir ve uzun sürebilir. Sıkışma sendromunun bir çok sebebi olabilir. Bu yüzden tedavi bu duruma yol açan bir sebep varsa önce onun kaldırılmasına yönelik olmalıdır.
Bu rahatsızlığa sebep olan faktörlerin başında omzun uygun olmayan bir biçimde aşırı kullanılması gelmektedir. Ülkemizde özellikle titiz ve hamarat ev hanımlarında sık görülmektedir. Cam silmek, aşırı örgü örmek vb ev aktiviteleri olayı tetikleyebilir. Bazı sporları yapanlarda da sık görülür. Yüzücüler, voleybolcular gibi omuzlarını yukarı kaldırarak spor yapanlarda çok daha sık görülür. Sıkışma sendromunun bir kısmında yapısal olarak omuz ekleminin dar olmasından kaynaklanır. Bu durum erken yaşlarda bulgu vermese de zamanla postürün bozulması, sırtın kamburlaşması, omuzların öne gelmesi nedeni ile tendon sıkışmaya başlar. Bazen net bir sebep tespit edilemez.
Sebep ne olursa olsun sıkışan sendromunda tedavi prensipleri değişmez. Öncelikle kol kısmen istirahate alınmalıdır. Bu istirahat bir kısım klinisyenin yaptığı gibi omuz askısı vermek demek değildir. Çünkü uzun süreli omuz askısı kullanmak donuk omuz gelişimine sebep olabilir. Omzun kolun başın üzerine kaldırılarak yapılan aktiviteleri 3 ay kadar kısıtlanmalıdır. Bu geceyi de kapsar. Örneğim kolların baş seviyesini geçecek şekilde yastığa sarılarak yatılması da sakıncalıdır. Omuzdan iğne tedavileri genelde başarılıdır. Çok ağrılı vakalarda ağrıyı bir an önce geçirmek için omuzdan kortizon ve lokal anestezik karışımı yapılabilir. Bu enjeksiyon mutlaka ultrason görüntüleme ile yapılmalıdır. Aksi takdirde %50 oranında etkisiz olur. Ağrının hafif olduğu yada diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda PRP (Platelet rich plasma- Torombsitten zengi plazma) enjeksiyonu en uygun seçenektir. Özellikte tendonda küçük yırtıklar varsa PRP son derece etkilidir. Genelde 1 ay ara ile 2 kez uygulanır. Diğer tedavi alternatifi de fizik tedavidir. Genelde 15 seanslık uygulama yeterli olacaktır. Ama bazı vakalar fizik tedaviye cevap vermeyebilir. Fizik tedavi ve diğer enjeksiyon tedavileri özellikle ağrılar azaldıktan sonra mutlaka egzersizle desteklenmeli ve omzun zayıf kasları güçlendirilmelidir. Burada önemli noktalardan biri tendon sıkışmasını artırabilecek omuzu yukarı kadar kaldırılarak yapılan egzersizlerin verilmemesidir. Omuzu bu yönde aşırı zorlamak tendon yırtılmalarına ve donuk omuz gelişmesine neden olabilir. Omuzların öne gelmesine sebep olan kamburluk varsa mutlaka düzeltilmelidir. Aksi takdirde şikayetler bir süre sonra tekrarlar ve kronikleşir.
Tüm tedavilere rağmen şikayetler düzelmemişse cerrahi müdahale gereklidir. Cerrah müdahale artroskopik olarak kapalı sistemle yapılır ve devamında mutlaka fizik tedavi yapılmalıdır. Aksi takdirde cerrahi müdahalenin başarı oranı belirgin düşer.
Kısaca omzu tendon sıkışması omuz ağrısının en sık sebebi olup tedavisinde omuz istirahati, fizik tedavi ve egzersiz, omuzdan kortizon veya PRP enjeksiyonları ile yapılır. Uygun tedavi edilmezse donuk omuza gidebilir tendonlarda yırtıklara sebep olabilir. Cerrahi ilk seçenek olmayıp diğer tedavilere yanıtsız vakalarda uygulanmalıdır.
