Ağrı Tedavisi

Ağrı Tanımı

Ağrı  “vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan organik bir nedene bağlı olan  veya olmaya insanın geçmişteki tüm deneyimlerini kapsayan hoş olmayan özel bir duyudur” şeklinde tanımlanmaktadır. Ağrı aslında koruyucu bir duyudur çünkü kişinin kendi vücudunda olup bitenlerin farkına varmasını sağlar. Örneğin apandisti olan bir hasta karın ağrısı sayesinde bunun farkına varır. Eğer bu karın ağrısı hissedilmemiş olsaydı  kişi apandisti patlayıp tüm karın boşluğu enfekte olduktan sonra  ateşi çıkınca  bunun farkına varabilirdi.

Her İnsan Aynı ağrıyı mı Hisseder ?

Tanımdan da anlaşılacağı üzere ağrı çok karmaşık bir duyudur. Organik bir nede, yani vücuda zarar veren herhangi bir durumdan (hastalık, travma vs) kaynaklanabilir. Ama ağrı için organik bir sebebe gerek yoktur. Doktor olarak hiçbir tıbbi açıklama bulamadığımız halde  ağrı çeken hastalar vardır. Yani organik değil tamamen psikolojik sebeplerle çekilen ağrılar vardır. Ağrı sonuçta bir duyu yani bir histir. Her beyin ağrıyı farklı algılar. Söz gelimi aynı iğne yapılan hastanın bir hiç canının acımadığını söylerken diğeri  canının çok acıdığını söyleyebilir. Modern tıp bu fenomeni  ağrı eşiği kavramı ile açıklamaya çalışmaktadır. Yani bir uyaranın ağrı olarak algılanması için herkes için bir eşik değer vardır ve bu bireyden bireye farklılıklar . Özel basınç ölçer ile (resim) insanların aynı noktalarına giderek artan bir basınç uygulandığında bu basınç hissinin ağrı olarak algılandığı sınırın herkeste farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu da ağrının kişiye özel bir duyu olduğunu göstermektedir.

Ağrı Tedavisinin Tarihçesi

Ağrı bu kadar karışık olunca tedavisinin de bazen son derece zor olması normaldir. Yüzyıllardır insanlar ağrıyı tedavi etmeye çalışmaktadır. Özellikle bitkilerden yapılan ilaçlar, soğuk sıcak uygulamalar ilk kullanılan ağrı kesici yöntemlerdir.Söğüt kabuğundan elde edilen alfa salisilik asit (aspirin) modern ağrı kesicilerin temeli olmuştur.  Farmokoloji alanında yapılan olağanüstü çalışmalar ile  nonsterodi antienflamatuar (anti romatizmal ) ilaçların keşfi ağrı tedavisi konusundaki en büyük ilerlemedir. Bu ilaçları opiyoid ve narkotik olarak adlandırılan ve yeşil kırmızı reçete ile satılan güçlü ağrı kesicilerin keşfi izlemiştir. Lokal anestezik maddeler ise uygulandıkları bölgede ağrı duyusunu belli bir süreyle tamamen yok eden ilaçlardır. Lokal anestezikler ile küçük cerrahi girişimler, diş müdahaleleri ağrısız hale gelmiştir. Genel anestezikler ise ağrıyı tamamen kontrol altına alp ameliyatların ağrısız yapılmasına imkan vermiştir. Ağrı tedavisinde son yüzyılda bir çok fizik tedavi yönteminde geliştirilmiş ve geleneksel yöntemler modern tıp yorumu ile hayata geçirilmiştir (resimler;eski ve modern  vakum tedavisi). Ağrı tedavisi konusunda fizik tedavi yöntemleri son otuz  yılda on derece yoğun  olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Ağrıyı Hangi Branş Doktorları Tedavi Eder ? 

Artık ağrı da tedavi protokollerini belirlemek için sınıflamaya tabi tutulmaktadır. Ağrının ortaya çıkış hızına göre akut ağrı, kronik ağrı, kaynağına göre   somatik ağrı, psikosomatik ağrı, nöropatik ağrılar olarak sınıflandırılabilir. Ağrının kaynağına göre hastanın tedavisi birden fazla doktor tarafından tedavi edilmesi gerekebilir(multidisipline yaklaşım). Sonuçta karın ağrısı bile bazen dahiliye, bazen genel cerrahi bazen romatoloji uzmanının konusuna girebilir. Bununla beraber ağrı en çok kas iskelet sisteminden kaynaklanır ve doğal olarak ülkemizde ağrı ile uğraşan en önemli hekim grubu fizik tedavi uzmanlarıdır. Son yılarda fizik tedavi, anestezi ve nöroloji uzmanlarına  2 yıl ek eğitim görüp ağrı uzmanı olma hakkı verilmiştir. Ağrı uzmanları  fizik tedavi uzmanların uyguladığı tedavilere ek olarak bir takım özel girişimleri uygulamaktadır.   Bu girişimler genelde skopi yada BT eşliğinde yapılan bel boyun omurgası enjeksiyonlarıdır.

Ağrı Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılır ?

Ağrı tedavisinde basit ağrı kesiciler, antiromatizmal ilaçlar, opiyoid ve narkotik ilaçlar(bağımlılık potansiyeli olan ilaçlar),  antidepresan ilaçlar, nöropatik ağrı ilaçları, kortizon, ozon enjeksiyonu, fizik tedavi yöntemleri (TENS,alçak frekanslı akımlar,ultrason vs), özel enjeksiyonlar (omurga, yumuşak doku, eklem içine yapılan enjeksiyonlar, botox enjeksiyoları) ensık kullanılan yöntemlerdir.

Ağrı kompleks bir duyudur ve ağrının kaynağının doğru bir şekilde tespiti tedavinin en önemli basamağıdır. Ancak bu yapıldıktan sonra yukardaki yöntemlerden bir yada birkaçı ağrının tedavisi için kullanılmalıdır.